ลาวดวงเดือน

 

โอ้ละหนอดวงเดือนเอย พี่มาเว้ารักเจ้าสาวคำดวง

โอ้ดึกแล้วหนอพี่ขอลาล่วง อกพี่เป็นห่วงรักเจ้าดวงเดือนเอย

ขอลาแล้วเจ้าแก้วโกสุม พี่นี้รักเจ้าหนอขวัญตาเรียม

จะหาไหนมาเทียมโอ้เจ้าดวงเดือนเอย จะหาไหนมาเทียมโอ้เจ้าดวงเดือนเอย (ซ้ำ)

หอมกลิ่นเกสร เกสรดอกไม้ หอมกลิ่นคล้ายคล้ายเจ้าสูของเรียมเอย (ซ้ำ)

หอมกลิ่นกรุ่นครันหอมนั้นยังบ่เลย เนื้อหอมทรามเชยเอยเราละเหนอ

โอ้ละหนอนวลตาเอย พี่นี้รักแสนรักดังดวงใจ

โอ้เป็นกรรมต้องจำจากไป อกพี่อาลัยเจ้าดวงเดือนเอย

เห็นเดือนแรมเริศร้างเวหา เฝ้าแต่เบิ่งดูฟ้า(ละหนอ)เห็นมืดมน

พี่ทนทุกข์ทุกข์ทนโอ้เจ้าดวงเดือนเอย พี่ทนทุกข์ทุกข์ทนโอ้เจ้าดวงเดือนเอย

เสียงไก่ขันขานเสียงหวานเจื้อยแจ้ว หวานสุดแล้วหวานแจ้วเจื้อยเอย (ซ้ำ)

ถึงจะหวานเสนาะหวานเพราะกระไรเลย บ่แม้นทรามเชยเราละเหนอ (ซ้ำ)

---

           ได้อ่านเนื้อเพลงข้างบนใคร ๆ ก็คงรู้ว่าคือ เพลงลาวดวงเดือน หรือลาวดำเนินเกวียนในชื่อเดิม แต่น้อยคนนักที่จะรู้ซึ้งถึงเรื่องราวเกี่ยวกับเพลง เพลงลาวดวงเดือนนี้แต่งโดย พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดมหรือ เจ้าชายเพ็ญพัฒนพงศ์ผู้เป็นต้นตระกูล "เพ็ญพัฒน์" โอรสใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ร.5 (ขอใช้ภาษาพื้น ๆ แล้วกัน พวกราชาศัพท์ข้าน้อยล่ะไม่ถนัดจริง ๆ) แต่งให้กับเจ้าหญิงชมชื่น ลูกสาวของเจ้าราชสัมพันธวงศ์ เจ้าเมืองเชียงใหม่

           เรื่องมันมีอยู่ว่า เจ้าชายเพ็ญพัฒนพงศ์ได้มาเยือนเชียงใหม่และได้สมัครรักใครกับเจ้าหญิง ณ เมืองเหนือ จนถึงกับมีการสู่ขอโดยมณฑลพายัพข้าหลวงใหญ่เป็นเฒ่าแก่ให้ แต่เพราะได้รับการคัดค้านทั้งจากขุนนางและองค์พระเจ้าอยู่หัวเอง เลยทำให้รักไม่สมหวัง คงเพราะมีประเด็นทางการเมืองด้วย อันนี้ต้องค่อย ๆ ศึกษา อย่างไรเจ้าชายพัฒนพงศ์ก็ได้แต่งเพลงนี้ขึ้นเพื่อระลึกถึงเจ้าหญิงชมชื่น

           เชียงใหม่นี้ช่างมีมนต์ขลังจริง ๆ พูดถึงเรื่องนี้ก็พานนึกถึงอีกหลาย ๆ เพลง หลาย ๆ เรื่องที่ผู้ได้มาเยือนเชียงใหม่แล้วเป็นอันต้องมีนาทีต้องมนต์บ้างล่ะนะ ที่แน่ๆ ฉันคงจะต้องมนต์ของเพลงลาวดวงเดือนไปเสียแล้ว ด้วยเหตุผลง่าย ๆ ว่า "กินใจ" 

          

ถึงแม้จะเพรียบพร้อมแต่ก็ยังมีความไม่เพรียบพร้อมในนั้น ถึงแม้จะเป็นถึงเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดินแต่ความรักก็มิอาจสมหวัง